KARDE?LER SAKADAT ET VE ET ÜRÜNLER
kurbanl?k sat??? kurban bayram?ndan 2 ay öncesi ba?lar ve bayrama 1 gün kala sona erer.
?slami Ko?ullara Uygun Kesim
- Kesilecek hayvana ac? çektirilmemeli ve eziyet verilmemelidir.
- Hayvanlar ehil ki?iler taraf?ndan kesilmeli ve kesim i?lemi süratli bir ?ekilde yerine getirilmelidir.
- Çevre temizli?i ve ekolojik dengenin korunmas? için gerekli tedbirler al?nmal?d?r.
- Hayvan?n sa?l?k kontrolü yap?lmal?, Kesimden önce hayvan dinlendirilmelidir.
- Hayvanlara kesimden önce bol su ve tuz verilmeli, Kurbanl?k hayvan kesimden önce en az 12 saat evvel aç b?rak?lmal?d?r.
- Kesim esnas?nda hayvan? strese sokacak, eziyet verecek davran??lardan kaç?n?lmal?d?r.
- Hayvan?n korkutulmamas?na özen gösterilmelidir. ( Bu olumsuzluklar hayvan?n kan?n?n akmas?n? azaltaca?? için etin kalitesine olumsuz etki eder. )
- Kesimden önce eller iyice y?kanmal?, kesimde ve et parçalamakta kullan?lacak b?çak, sat?r, masat v.b malzemelerin temizli?ine özen gösterilmelidir.
- Kesime geçilmeden önce kan ve di?er at?klar?n at?laca??, gömülece?i derin bir çukur kaz?lmal?. ( Çünkü aç?kta bulunan hastal?kl? organlar halk ve çevre sa?l??? bak?m?ndan önemli problemlere neden olabilir. )
- Ya?lar?n? doldurmam??, kesimi uygun olmayan hayvanlar?n kesilmemesine dikkat edilmelidir.
Sa?l?kl? bir bayram geçirmek için do?ru besin seçimi, kurbanl?k kesimlerinin do?ru ?ekilde yap?lmas?, g?da güvenli?i, etlerin saklanmas?, haz?rlanmas? ve pi?irme yöntemlerinde bilinçli davranmak gerekiyor. Tüm aile bireylerinin bir araya geldi?i, zevkle ve özenle haz?rlanan sofralarda a??z tad?yla yemeklerin yendi?i bayramlar?m?zda özellikle tatl? tüketimimiz artmakta, Kurban bayram?nda tatl? tüketimine ek olarak k?rm?z? et tüketimimiz de oldukça artmaktad?r.
"Etler do?ru pi?irilmezse hayvanlardan insanlara hastal?k yap?c? mikroorganizmalar bula??r"
Sa?l?kl? bir kurban bayram? geçirmenin ilk yolunun veteriner kontrolünden geçirilmi? kurbanl?k
almak."Kurban bayram?nda sa?l?k, etlerin kesim a?amas? ile ba?lar, mutlaka veteriner kontrolünden geçmi? kurbanl?k al?nmal? ve kurbanl?k kesimleri uygun ?artlar?n olu?turuldu?u, veteriner kontrolünün sa?land???, sa?l??a uygun ortamlarda yap?lmal?d?r. Aksi takdirde insan sa?l???n? bozan mikroorganizmalar ile kar?? kar??ya kalmam?z kaç?n?lmaz. Etler uygun ko?ullarda kesilmezse, do?ru pi?irilmez, uygun s?cakl?klarda bekletilmezse hayvanlardan insanlara tenya, ?arbon, tüberküloz, salmonella gibi hastal?klar bula?abilmektedir" dedi.
"Kurban? hemen kesildikten sonra yemeyin"
Kurbanda kesilen etlerin kesinlikle hemen pi?irilerek yenmemesi gerekti?ini söyleyen Gizem Keservuran, Kurban bayram?nda yap?lan yanl?? al??kanl?klar?n ba??nda kurban etlerinin kesildikten hemen sonra hatta sabah kahvalt?s?nda tüketilmesinin geldi?ini söyledi. Keservuran, "Hayvanlardaki mikroorganizmalar kesimden sonra 24 saat içinde ölür ve hayvan ilk kesildi?inde ölüm sertli?i olarak adland?rd???m?z sertlikte olur. Özellikle mide ve barsak rahats?zl?klar? olan ki?ilerin dikkat etmesi gereken bir konu da bu dur. Etler so?uk ortamda birkaç gün bekletildikten sonra tüketilmelidir. Büyükba? hayvanlar?n etleri 0 derecede 7-10 gün bekletildi?inde tam yumu?ama sa?lan?r ve etin lezzeti artar" diye konu?tu.
"Eti do?ru pi?irerek vitamin ve minerallerini kaybetmeyin"
Eti pi?irme yönteminin etin kalitesini do?rudan etkilemekte oldu?unu ifade eden Gizem Keservuran, etin lezzeti, k?vam?, kokusunun, vitamin – mineral içeri?i ve tamamen pi?irme yöntemiyle ilgili oldu?unu söyledi. Keservuran ?öyle konu?tu:"En do?ru pi?irme ?ekli ise ?zgara, ha?lama, f?r?nda veya sebzelerle birlikte tencerede pi?irme ?eklidir. Etlerin çok uzun süre yüksek ?s?yla temas etmesi (k?zartma, kavurma veya mangal-barbekü ?eklinde pi?irme ) kanserojen ö?elerin olu?umuna neden olmaktad?r, ayr?ca mangalda pi?irme s?ras?nda etin d?? k?sm? h?zl? ?ekilde pi?mekte proteinler kat?la?makta ve etin iç k?sm? çi? kalmaktad?r. Etlerin az pi?mi? veya çi? tüketilmesi etin kalitesini dü?ürece?i gibi, besin zehirlenmelerine de neden olabilir. Et ile yap?lan yemeklere ise ayr?ca ya? eklenmemelidir. K?rm?z? et doymu? ya? içeri?i yüksek bir besin olmas? nedeniyle yemekler zaten lezzetli olacakt?r, ilave ya? eklenmesi vücudu ek yük getirecek diyetle al?nan ya? miktar?n?n artmas?na neden olacakt?r. Özellikle kuyruk ya?? iç ya?? tereya?? gibi ya?lar?n kullan?m?ndan kaç?n?lmal?d?r. Etler ?zgarada pi?irilecekse vitamin kayb?n? önlemek ve kanserojen madde olu?umunu engellemek için etler ate?ten 15cm uzakta olmal?d?r ve kömürler kor halini ald?ktan sonra etler pi?irilmelidir."
"Kronik hastal??? olanlar bayramda eti fazla kaç?rmamal?d?rlar""Kurban bayram?nda özellikle ?i?manl?k, kalp-damar hastal???, diyabet ( ?eker hastal??? )
, hipertansiyon, mide-barsak rahats?zl??? olan bireyler ve ya?l?lar beslenmelerine dikkat etmek zorundad?rlar" diyen Gizem Keservuran, "Özellikle kronik hastal??? olan ( diyabet, böbrek hastal???, sindirim problemleri, yüksek tansiyon, kalp-damar rahats?zl??? ) ve beslenme tedavisi alan bireyler kurban bayram?nda ö?ünlerde tüketmeleri gereken besin miktarlar?n? a?mamal?d?r. K?rm?z? et doymu? ya?, kolesterol içeri?i oldukça yüksek besindir. Eti görünür ya?lar?n? mutlaka temizleyin. Son yap?lan bilimsel ara?t?rmalar ya?l? k?rm?z? et tüketiminin kan ya?lar?nda ve ürik asit düzeylerinde art??a neden oldu?unu göstermektedir. Ayr?ca fazla tüketimin kolon, mide, prostat kanseri riskini artt?rd??? da bilinmektedir. Fakat k?rm?z? eti beslenme hayat?m?zdan tamamen ç?karmak da demir eksikli?i gibi, özellikle Türk bayanlar?nda oldukça yayg?n olan, rahats?zl?klara yol açmaktad?r. Bu nedenle haftada 1-2 kez do?ru pi?irme yöntemleri ile haz?rlanm?? k?rm?z? et tüketimi sa?l?kl? birey olmada önemli bir ad?md?r" dedi.
Sa?l?kl? kurban bayram? için pratik önlemler;
- ?lk ö?ününüz 2 bardak su ard?ndan hafif bir kahvalt? olsun.
- Az ve s?k aral?klarla do?ru besinleri seçerek beslenmeye özen gösterin.
- Drajeler, çikolatalar, ?erbetli tatl?lar yerine sütlü tatl?lar? veya meyve tatl?lar?n? (elma, kabak, armut, ayva tatl?s? ) tercih edin.
- Taba??n?z?n ¼ ünü k?rm?z? et kalan k?sm?n? ise sebze yemekleri ve salatadan olu?turun, bunun yan?nda tam bu?day ekme?inizi veya bulgur pilav?n?z? tüketmeyi unutmay?n.
- Yanl?? seçilen ve fazla tüketilen her lokman?n sa?l???n?z? olumsuz etkileyece?ini unutmay?n.
- ikramlarla ve fazla yemeyle bozulan barsak hareketlerinizi düzene koymak ad?na ara ö?ünlerde meyve tüketimine önem verin, kivi, elma, armut, ayva gibi meyvelerinizi iyi y?kad?ktan sonra kabuklu tüketmeye özen gösterin.
- Barsaklarda su tutulumuna neden olan fazla çay - kahvenin tüketiminin yerini bitki çaylar?na b?rak?n. Bozulmu? barsak hareketlerinizi düzenlemek için vücudunuza yard?mc? olun. Rezene, anason, tarç?n, ye?il çaydan olu?an bir kar???m sizi rahatlatacakt?r.
- Ö?ün aralar?nda su tüketmeyi unutmay?n.
- Bayram ziyaretine gitmeden önce evinizde yeme?inizi veya ara ö?ününüzü mutlaka tüketin.
- Yine de " eyvah fazla yedim, kaç?rd?m " diyorsan?z, fiziksel aktivitenizi mutlaka artt?r?n.
- Bayram? f?rsat olarak görüp seyahate ç?kan bireyler aç?k büfelerde dikkatli olun sa?l?kl? beslenme kurallar?n? unutmay?n...
Kurban eti nas?l saklanmal?d?r?
Etler uzun süre saklan?lmak istenildi?inde birer pi?irimlik parçalara ayr?larak ya?l? ka??da sar?larak, -2 derece ki buzdolab?nda bir kaç hafta saklanabilir. Etler so?uk depolarda –32 derecede dondurularak, -18 derecede uzun süre saklanabilir. Donmu? etler so?uk yerde yani buzdolab?nda çözdürülür. Çözdürülen etlerin tekrar dondurulmas? tehlikelidir.
Etler uzun dönemde tüketilecekse, birer pi?irimlik parçalara ayr?lmal? ve buzdolab? po?etlerinde veya ya?l? ka??da sar?larak buzdolab?n?n buzluk k?sm?nda veya derin dondurucuda saklanmal?d?r. Etler bu ?ekilde, -2 0C de birkaç hafta, -180C de ise daha uzun süre saklanabilir. Etlerin tüketilecek kadar? buzdolab?n?n orta raflar?nda çözdürülmeli, çözdürülen etler tekrar dondurulmamal?d?r.